Diskutime rreth Esh’arive

[paridi26]

Dhe sefundmi Imam Ibn Haxher El-Askalaniju ne Fet'h El-Bari 1/293:
"Bukhariju ne te gjitha treguset e tij prej Tefsirit Garib merr nga specialistet e kesaj disipline s Ebu Ubejdeh, Nadir ibn Shemijl, El-Farra'u, etj.
Temat e Jurisprudences burojne me se shumti mga Shafiu, Ebu Abijd etj si keta.
Ndersa temat e Kelamit (Apologjetikes) ai i merr nga El-Kerabijsiju dhe Ibn Kul'labi", perfundoi

ajo qe e tergon qarte qe imam Bukhariu nuk ka te beje me iben Kullab,eshte se imam Bukhari nuk e ka permendur fare ate ne librat e tij dhe nuk i eshte referuar fjaleve te tij,ashtu siç nuk i eshte referuar as ndonjerit nga bashkmendimtareve te tij,si el Muhasibij,el Krabisij e te tjere.

na e trego te kunderten???

ndersa sa per Muhasibiji ,imam Maliku urdheronte qe ai te bojkotohej .

çfare llogjike ka te pranosh qe Imam eshariu kaloi nga mutezilit per ne rrugen e el Kullab ,kur dihet qarte qe ehli suneti e refuzonte metidologjine e el Kullabit,dhe kete kalim e kan pranuar dijetaret e ehli sunetit te kohes se tij ????

nese imam eshariu kaloi nga rruga e mutezilive per ne rrugen e ehli sunetit .dhe kete dijetaret e kohes se tij nga ehli suneti e pranuan,per cilen arsye dijetaret e ehli sunetit ju duhej te shkruanin nje liber si el ibaneh ????

sinqerisht ju keni shume filozofi ne koke.

dhe nese deshiron te flasesh kunder shejkhul Islam Muhamed iben Abduluehabit ,se paku na tregu ne cilen mesele ai ishte ne kundershtim me imamet e ehli sunetit??

[referi_1]

Sekti i Asharive nën prizmën e ehli sunnetit

Rrënjët e çdo të keqe dhe poashtu edhe të asharizmit fillojnë me Xhehm Ibn Safuanin (v. 128 hixhrij),prej të cilit e ka marrë edhe emrin sekti i xhehmive në kuadër të cilit sekt (trung) janë edhe esharitë dhe maturiditë.
Deviji i i Xhehëm Bin Safuanit filloj kur ai u takua me nji grup filozofësh hindus ateistë SUMANIJJEH dhe materijalistë të cilët kan besuar në migrimin e shpirtit (reinkarnim – migrimi i shpirtrave prej nji njeriu në tjetrin nëpër gjenerata).Në dijalog e sipër me këtë grup,Xhehm mundoheshte që të provon egzistencën e krijuesit përmes sifateve (kualiteteve,cilësive) të Allahut,atributeve incidentale ( rastësishme) A’RAAD, hapsirës (Hawaadith) në trupa (Exhsaam).Kur ata (filozofët hindus) e pyetën Xhehmin : ‘’Ti nuk mundesh të parafytyrosh (përceptosh) Zotin tënd,atëherë si do të argumentosh egzistencën e Tij?’’.Dhe : ‘’ Na përshkruaj neve Zotin tënd?’’.Xhehmi në këtë rast u shashtis ( u bë konfuz),dhe e la namzin për 40 ditë,sepse ai NUK DINTE SE ÇKA DHE CILIN AI PO E ADHURON.Pastaj ai sajoj (shpiku) nji përgjigjje kundra grupit filozof sumanijjeh : ‘’ Kjo është sikur shpirti i juaj e ka okupuar trupin tuaj dhe ju nuk jeni në gjendje ta njihni atë përmes shqisave (përceprimeve) të juaja,ja kështu pra është Allahu.Ai (Allahu) është gjithandej dhe në çdo gjë,duke mos u njohur nga përceptimet (shqisat ndijore që janë 5 – të pamurit,nuhaturit dëgjimi,ndijimi,shijimi),dhe as që mundet Ai të përshkruhet me diçka.
Por përgjigjja e Xhehm Bin Safuanit përmban këto baza :
- Allahu është në çdo vend dhe gjithandej - Por në të njëjtën kohë nuk mundet të përceptohet me ndjenjat
- Dhe nuk mundet që të përshkruhet me të cilat përshkruhen krijesat (Kjo është bidati i ta’tilit – mohimi i emrave,cilësive,atributeve dhe veprimeve të Allahut)
- Bërja e mendjes (llogjikës) burim kryesor i njohjes të Allahut duke i injoruar tekstet e shpalljes.
- Skajrime jashtë kornizës së teksteve të shpallura (inovacionet e tevilit) duke i ndaluar ata që të ndeshen me argumentet e intelektit (Huduuth ul-axhsaam).Dhe ky inovacion (bidat) i Xhehmit solli që të lind Huluul dhe Ittihad ( Banimi i Allahut në brendësi të krijesave) dhe TA’TILIT (mohimi i emrave,cilësive,atributeve dhe veprimeve të Allahut),dhe poashtu edhe shpiku TEVILIN (interpretimin figurativ të emrave të Allahut dhe atributeve),dhe konsiderimi i intelektit si burim kryesor mbi njohjen e Allahut duke i injoruar tekstet e shpallura.
Si rezultat i gjith kësaj Xhehmi u detyrua që të marrë këtë pozitë ndaj të tjerëve :
- Se Allahu nuk i ka folur Musait a.s,sepse kjo do të kuptonte nji ndodhi (hadithah) në esencën e Allahut,si rrjedhim Allahu do të kishte trup (xhism),si rrjedhim do të falsifikonte qëndrimin e tij.Sepse kjo nënkupton që pasi Allahu ka krijuar Musain,dhe më pas i ka folur, Ai (Allahu) u nënshtrohet ngjarjeve,incidenteve,ndodhive..
- Se Allahu nuk e ka marrë Ibrahimin a.s,si halil (mik,dashamir të Tij të afërt),sepse ‘’khullah’’ (miqësia) është nji atribut incidental (A’RAAD) dhe nji ndodhi ,sepse Ibrahimi nuk ka egzistuar përgjithmon, dhe pasi që Allahu e mori Ibrahimin si khalil (mik) En-Nisa 4: 125, kjo don të thotë se Allahu është nënshtruar atributeve incidentale a’raad,dhe i është nënshtruar ndodhive (havadith) të cilat janë pronë e trupit (cilësi të trupit) el – axhsam.Dhe për këtë shkak ata (xhehmit) e mohuan atë se Allahu me të vërtetë ka marr Ibrahimin për mik të tij (khalil).- Se Kur’ani është i krijuar – Sepse pasiqë Allahu ka folur,kjo do të përmbante shum raste incidentale dhe ndodhi dhe në këtë mënyrë Allahut do ti mvisheshte domosdo trup,dhe me këtë do të demantonte fjalët e tija (xhehm Bin Safuanit).Dhe për këtë Kur’ani nuk është fjalë e Allahut,por është fjalë e krijuar e Xhibrilit a.s,ose e Profetit a.s.
- Se Allahu nuk do të shihet në botën tjetër,sepse po të shiheshte atëherë kjo don të thotë se Allahu ka drejtim (XHIHAH), pasi vetëm trupat kanë drejtim (orientim).- Se Allahu nuk është mbi qiejt – Sepse kjo domosdo don të thotë orientim dhe kahje (drejtim),dhe vetëm trupat kanë këto cilësi,pra drejtim,kahje,orientim,dhe për këtë shkak atëher Allahu do të ishte trup,dhe kjo do të demantonte fjalët e tija.Dhe këtë fjalë të fundit Xhehmi e mori nga XHAAD BIN DIRHEM ( v. 124 hixhrij,nji xhehmi të cilët selefët e egzekutuan me prerje koke sebeb këtyre thënjeve).- Se Allahu nuk mundet të përshkruhet me asgjë me atë që janë përshkruar krijesat – sepse tërë përshkrimet që na i shohim,janë atribute që i gjen vetëm te përshkrimi i trupave (axhsam).Dhe për këtë shkak Allahu nuk mundet të përshkruhet me kurgjë,përndryshe kjo domosdo tërhjek se Ai (Allahu ) është trup.Ai (Xhehmi) këtu bëri nji përjashtim,pra ai pranoj vetëm disa emra të Allahut që janë unike (të veçanta( vetëm për Të,sikur është emri EL - KHAALIK (krijues,kreator) dhe EL- KAADIR (i Plotfuqishëm) dhe si shkak i gjith kësaj po del se :
- Aktet e robërve janë jo të lira,me dhunë (EL – XHEBR) – sepse vetëm Allahu ka fuqinë (kudret) dhe krijon (khalk) që don të thotë se aktet e robërve (krijesave) janë të detyrueshme,jo të lira dhe të imponuara,dhe me këtë ai (xhehmi) mohoj dëshirën,lëvizjet e lira (EL - IRAADAH) dhe mundësinë e lirë (kudretin) e krijesave .
Pra këta janë rrënjët e XHEHËM BIN SAFUANIT dhe mësuesit të tij XHAD BIN DIRHEM (i cili poashtu ka marrë filozofinë e Pseudo Sabianëve të Harranit,të cilët folën për cilësit e Allahut në formën negative,mohuese si për shembull : ‘’Ai (Allahu) nuk është shtypës (i dhunshëm),Ai nuk është qorr,Ai nuk është shurdh,Ai nuk vdes.....etj.’’ dhe këta janë të njohur si sifate SIFAAT SALBIJJAH ).
Fjalët e Xhehm Bin Safuanit për Krijuesin morën trajtën e sipërpërmendur dhe kjo vërtetohet nga librat e hershme të akides.Ai shpiku shum tevile (interpretime nga mendja) kundrejt teksteve të shpallura që e kontradiktojnë (kundërshtojnë) atë dhe mendimin e tij intelektual dhe këto gjëra na janë transmetuar nga ummeti poashtu edhe nga vetë xhehmitë (pasuesit e tij) sikur ka qen Bishr el-Mariisi ( ka vdekur v.218 h.)...në vazhdim kush janë mu'tezilizë,kush ishte Ibn Kullabi dhe Abul Hasan El- Eshariu dhe paraqitja e sektit të esharive..

[referi_1]

Forumi mund te jete i informuar per Esh'arite por vetem nga pala e kundershtareve te Esh'arive.

eshte lapsus i imi, kisha per qellim te thoja "Nuk eshte ceshtje te mundurish dhe fitimtaresh"

Sa per Xhematin dogma e Muhamed ibn Abdulvehabit ka 100 vjet qe eshte shpallur, keshtu qe jeni "New Age".
Per Esh'arijun ti mos fol ne ajer mer burr, sill ndonje argument, ato qe une kam sjelle kane referenca, behu korrekt.
Imam Esh'ariju nuk ka deklaruar se ka kaluar nga X ne Y pervec se ne rastin nga Mu'tezilit ne Ehli Sunneh dhe Xhema'ah dhe asnje biograf nuk ka shkruar per kete kalimin tjeter qe nuk e di se si quhet.

Sa per El-Ibaneh

Cfare argumenti ke ti per librin El-Ibaneh? A ke ndonje tregues qe verteton se libri i botuar El-Ibaneh eshte ai qe ka shkruar Esh'ariju, sepse sipas studimeve te bera nga shume dijetare del qe faksimilet qe ekzistojne sot neper arkiva nuk jane te verteta, per faktin se deri me sot nuk gjenden dy faksimile te njejta.

Dhe sa per te ta vertetuar se ne cfare metodologjie e ka shkruar Imam Esh'ariju librin El-Ibaneh le te citojme Ibn Haxher El-Askalanij ne "Lisan El-Mijzan" (3/291):
"Ne metodologjine e tij, pra te Ibn Kul'labit, eci Esh'ariju ne librin El-Ibaneh", perfundoi.
Pra kjo do te thote se edhe ajo kopje qe kane publikuar vehabistet apo selefistet se eshte El-Ibaneh, rrezohet!!!!

Ka thene Es-Safedij ne librin e tij EL-Uafij, ne Biografine e Ebu El-Me'alij El-Xhuejnij (Imam el-Haramejn):"El-Maziriju ka thene ne Sherh El-Burhan: Allahu di per totalet jo per detajet. Tha: Medet sikur ta shuaja me gjakun tim, por e kundershtoj me lotet e syve te mi! Thashe: Une e mbroj imamin e haramejnit ndaj te thenit te kesaj fjale, ajo qe une mendoj eshte se kane trukuar librat e tij, ne gjuhen e tij e kane vene ata qe e urrenin. Ashtu sic kane vene ne gjuhen e Shejh Ebu-l-Hasen El-Esh'arij librin El-Ibaneh", perfundoi.

Pastaj jane shume te ndyra deformimet dhe trukimet qe i kane bere librit El-Ibaneh si psh:
Hamad ibn Sulejman paska thene: "Lajmeroje Ebu Hanifen Mushrik se une jam i paster ndaj fese se tij", nderkohe qe fjalia e vertete eshte si tek Bukhariju ne Khalk Ef'al El-Ibad (Krijimi i veprave te roberve) se ai ka thene: "Lajmeroje Ebu Filanin", jo Ebu Hanifen.
Pra nga te gjitha kahjet po ta sjellesh librin El-Ibaneh nuk eshte ai qe ka shkruar Esh'ariju ose e kane deformuar dhe trukuar. Sic e verteton edhe mosgjetja e nje zinxhiri transmetimi te kopjeve qe jane ne qarkullim.

Shiqo linkun : http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=124233

[rapsod]

ajo qe e tergon qarte qe imam Bukhariu nuk ka t ebeje me iben Kullab,eshte se imam Bukhari nuk e permendur fare ate ne librat e tij dhe nuk i eshte referuar fjaleve te tij,ashtu siç nuk i eshte refuruar as ndonjerit nga bashkmendimtareve te tij,si el Muhasibij,el Krabisij e te tjere.

na e trego te kunderten???

ndersa sa per Muasbiji ,imam Maliku urdheronte qe ai te bojkotohej .

Me thuaj ne fillim a i pranon ato te tjerat, a ka dicka qe nuk te shkon per mbare qe te ta shpjegoj?

Sot e pergjithmone, ta mbash vath ne vesh se Bukharijun me mire se e njeh Ibn Haxher El-Askalanij nuk ka asnje dhe une te kam cituar Ibn Haxherin.

Tjeter, kur te sjellesh dicka ki miresine te sjellesh referencat, dmth Librin dhe faqen, te dime se si t'i hulumtojme.
Sepse eshte njesoj sikur te them se filan ibn filan ka thene se Ibn Tejmijeh ne fund te jetes u be shi'ah kot fare.
Te lutem behu pak me intelektual.
Selam!

[rapsod]

O referi!
Ky ishte hartimi yt, apo po citon papagallshe ndonje person?
Zoti na ruajt!
Deri tani nuk e di pse me thirre ne temen tende, apo ke nevoje te anashkalosh vemendjen nga debati mes meje dhe paridit tek barcaletat e tua.
Sigurisht qe jane barcaleta kur nuk kane referenca dhe kur nuk kane referenca jane te pavlefshme.
Kur te sjellesh referenca, do te te pergjigjem!
Po deshe bashkoju edhe ti paridit tek http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?p=2688397&posted=1#post2688397
jo per gje por ta ndihmosh pak ate se po mbytet me nje pike uje pa i ardhur akoma oqeani, vetem barcaleta mos na tregoni!
Hajt selam!

[rapsod]

ajo qe e tergon qarte qe imam Bukhariu nuk ka te beje me iben Kullab,eshte se imam Bukhari nuk e ka permendur fare ate ne librat e tij dhe nuk i eshte referuar fjaleve te tij,ashtu siç nuk i eshte referuar as ndonjerit nga bashkmendimtareve te tij,si el Muhasibij,el Krabisij e te tjere.

na e trego te kunderten???

ndersa sa per Muhasibiji ,imam Maliku urdheronte qe ai te bojkotohej .

çfare llogjike ka te pranosh qe Imam eshariu kaloi nga mutezilit per ne rrugen e el Kullab ,kur dihet qarte qe ehli suneti e refuzonte metidologjine e el Kullabit,dhe kete kalim e kan pranuar dijetaret e ehli sunetit te kohes se tij ????

nese imam eshariu kaloi nga rruga e mutezilive per ne rrugen e ehli sunetit .dhe kete dijetaret e kohes se tij nga ehli suneti e pranuan,per cilen arsye dijetaret e ehli sunetit ju duhej te shkruanin nje liber si el ibaneh ????

sinqerisht ju keni shume filozofi ne koke.

dhe nese deshiron te flasesh kunder shejkhul Islam Muhamed iben Abduluehabit ,se paku na tregu ne cilen mesele ai ishte ne kundershtim me imamet e ehli sunetit??

Pak si vone e ndryshove, por nejse!

Kush nga Ehli Sunneti e ka refuzu metodologjine e Kul'labit?

nese imam eshariu kaloi nga rruga e mutezilive per ne rrugen e ehli sunetit .dhe kete dijetaret e kohes se tij nga ehli suneti e pranuan,per cilen arsye dijetaret e ehli sunetit ju duhej te shkruanin nje liber si el ibaneh ????

Shpjegohu mire ketu se s'po te kuptoj, ose perktheje me mire se eshte e pakuptushme.

tjeter: Une citova me duket me larte Ibn Haxher Askalanin i cili ka thene se Libri El-Ibaneh eshte shkruar nga Esh'ariju sipas metodologjise se Ibn Kul'lab. Tani me thuaj ajo kopje qe ke ti dhe une a eshte ne metodologjine e Ibn Kul'labit? Nese jo, atehere eshte fallco!
Gjithashtu, kopjet qe jane botuar nuk figurojne te jene te sakta, per shkak te deformimeve dhe trukimeve,

Se mos harroj, ma perkufizo pak filozofine se si shume po ma permend!

[referi_1]

O referi!
Ky ishte hartimi yt, apo po citon papagallshe ndonje person?
Zoti na ruajt!
Deri tani nuk e di pse me thirre ne temen tende, apo ke nevoje te anashkalosh vemendjen nga debati mes meje dhe paridit tek barcaletat e tua.
Sigurisht qe jane barcaleta kur nuk kane referenca dhe kur nuk kane referenca jane te pavlefshme.
Kur te sjellesh referenca, do te te pergjigjem!
Po deshe bashkoju edhe ti paridit tek http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?p=2688397&posted=1#post2688397
jo per gje por ta ndihmosh pak ate se po mbytet me nje pike uje pa i ardhur akoma oqeani, vetem barcaleta mos na tregoni!
Hajt selam!

Më duket si shum ke hypur në mend ti pasi edhe imamët e ehli sunnetit nga ku i kam marru referencat i quan barcoleta .
A barcoletë ti e quan thëjen e Imam Bukahrit : ''Demureh ka thënë : Nga Ibn Sheudhab : El - Xhehmi e ka lënë namazin për 40 ditë përshkak të dyshimeve.Ai debatoj me disa Sumanijjeh,dhe u bë i dyshimtë 40 ditë duke mos falur namazin.'' (Khalk Af'aal il - Ibaad '' (f.9 )
Kurse debatën me këta filozofë ma kjartë e tregon në '' Buhuth fil- milal uen-nihal '' (3/437).
Pastaj këto tregohen edhe në ''Sherh el - Hmauijjeh '' të Shejh Salih al es- shejh.
Për këtë ka pak durim dhe do të tregojmë edhe imamët tjerë që ju livdoheni aq shum a kan qenë ashari ose kan qenë kundra asharive dhe çkan thënë ata për Ibn Kullabin dhe si e kan hedhë posht esharizmin,si edhe me ato shpifjet kundra Ibn tejmijjes...

[Abdulrrahmani]

Më duket si shum ke hypur në mend ti pasi edhe imamët e ehli sunnetit nga ku i kam marru referencat i quan barcoleta .
A barcoletë ti e quan thëjen e Imam Bukahrit : ''Demureh ka thënë : Nga Ibn Sheudhab : El - Xhehmi e ka lënë namazin për 40 ditë përshkak të dyshimeve.Ai debatoj me disa Sumanijjeh,dhe u bë i dyshimtë 40 ditë duke mos falur namazin.'' (Khalk Af'aal il - Ibaad '' (f.9 )
Kurse debatën me këta filozofë ma kjartë e tregon në '' Buhuth fil- milal uen-nihal '' (3/437).
Pastaj këto tregohen edhe në ''Sherh el - Hmauijjeh '' të Shejh Salih al es- shejh.
Për këtë ka pak durim dhe do të tregojmë edhe imamët tjerë që ju livdoheni aq shum a kan qenë ashari ose kan qenë kundra asharive dhe çkan thënë ata për Ibn Kullabin dhe si e kan hedhë posht esharizmin,si edhe me ato shpifjet kundra Ibn tejmijjes...

me te verete je shum maskara i felliqt referi_1 ... pse o cun nuk e vazhdon temen tek iben tejmija, a tu qep fare atje ?

2. pse hap nje teme te re kur rapsodi ben debat tjeter kund per te njejten teme apo u vie inat se do te turperoheni mizorisht edhe nje here?

Une Jam Hanefi ne fikh dhe Maturidi ne akide si gjith Hanefit e botes dhe hoxhallaret dhe komuniteti musliman ne vendet tona; njelloj si ka qene edhe Mullah Hasipi r.a.. Qe te gjith i pranojme asharit sepse edhe ato jane ahli sunneti dhe xhemati, ta perseris per te saten here, fetvan e dijatarit gjigand ASHARI:

Imam Ibn Haxheri Al Haithami Al Shafi Al Ashari per kete ka thene:

“Kush e ndjeken nje rruge tjeter prej Ahl sunnah wal Xhama’a, eshte jashta rruges se drejte, Ahl Sunnah wel Xhama’a don te thot ato qe I ndjekin Sheikhet Abul Hasan Al Ashari dhe Abu Mansur Al Maturidi, te dy imamet e Ahli Sunetit” (Haythami, Fatwa Hadithiyya, 280)

[GoLdeN]

Ndërmjet Ehli Sunetit dhe Esh’arive

Ndërsa ai që ndryshon, ndërron apo shpik në Fe diçka që nuk është prej saj dhe që nuk ka qenë e njohur tek Selefët prej Akides dhe Sunetit, ai nuk është prej tyre në ato që ka ndryshuar e shpikur.

Ekziston një ngatërresë e madhe në cilën bijnë shumë njerëz si në kohët e hershme edhe të tanishme e cila është pretentimi se Esh’aritë janë Ehli Suneti, madje ndonjëherë quhen me këtë emër prej grupeve të tjera përveç tyre.

Por kjo thënie është e gjërë dhe në të ka shumë mbulim të së vërtetës dhe përzjerje të saj me të kotën dhe sqarimi i kësaj në mënyrë të hollësishme kërkon shqyrtim të gjatë, por unë do të përpiqem të sqaroj atë që di për këtë degë me një përmbledhje të shkurtër si më poshtë:

Së pari: Ehli Suneti dhe Xhemati janë quajtur me këtë emër sepse ata ecin sipas Sunetit të të Dërguarit të Allahut, sal’allahu alejhi we selem, dhe ata janë Xhemati të cilin e ka përmendur i Dërguari i Allahut, sal’allahu alejhi we selem.

Kështu që Ehli Suneti janë: Sahabet, Tabiinët dhe pasuesit e tyre që ndjekun e gjurmët e tyre deri në Ditën e Kiametit dhe të cilët nuk kanë shpikur gjëra të reja dhe nuk kanë ndryshuar gjë.

Ndërsa ai që ndryshon, ndërron apo shpik në Fe diçka që nuk është prej saj dhe që nuk ka qenë e njohur tek Selefët prej Akides dhe Sunetit, ai nuk është prej tyre në ato që ka ndryshuar e shpikur.

Së dyti: Ndërsa Esh’aritë janë grup i bazuar në logjikë që është shfaqur më pas, pas brezave të ndershëm2 dhe që i mvishet imam Ebu Hasen Ali ibn Ismail El-Esh'ari (që vdiq më 324 h. – Allahu e mëshiroftë) i cili ka qenë Mu’tezili e më pas doli prej tyre në vitin 300 h. Afërsisht dhe filloi t’i kundërvihej atyre me metodat logjike në të cilat ata bazoheshin. Kjo nga njëra anë, ndërsa nga ana tjetër me tekstet e Kur’anit dhe Sunetit duke qëndruar kështu përballë Mu’tezilive dhe duke i luftuar ata, ai dhe ata që ndoqën rrugën e tij, derisa ua mbylli gojën me argumente dhe kjo është një punë e madhe për të cilën ai falenderohet.

Në këtë terren u zhvillua një drejtim bindjeje që merrte prej këtu e prej atje dhe i bashkonte i cili nuk ishte as prej Ehli Suneti dhe as prej atyre të logjikës e mendjes. Derisa u qetësua stuhia dhe u shfaq pluhuri i luftës kundra Mu’tezilëve, në të cilën imam Ebu Haseni kaloi një sprovë të madhe por që në fund doli me fitore kundër Mu’tezilëve dhe Xhehmijëve e atyre që ndjekin rrugën e tyre.

Ebu Hasen e njohu të vërtetën dhe kuptoi që ai nuk fitoi kundër tyre vetëm se me mbështetjen tek Libri i Allahut dhe Suneti i të Dërguarit, sal’allahu alejhi we selem, si dhe mbrojtja që ai bëri për Sunetin dhe pasuesit e tij duke qëndruar kështu me imamët e tjerë të Selefëve.

Pastaj u kthye nga fjalët e tij për Cilësitë e Allahut e të tjera në të cilat ai kishte pas ndjekur rrugën e komentimit e mbështetjes tek logjika. U kthye nga fjalët që lidheshin me të fshehtën, Cilësitë e Allahut dhe kaderin e Tij dhe vendosi të radhitet në radhët e Ehli Sunetit dhe Xhematit duke e shfaqur këtë gjë në librin e tij: “El-Ibanetu” (Sqarimi) në të cilin Allahu i dha sukses për të shpëtuar nga përzjerja e bindjeve kur thotë: “...Dhe fjala jonë me të cilën flasim dhe bindja me të cilën besojmë Allahun është të kapurit për Librin e Zotit tonë të Madhëruar dhe Sunetin e të Dërguarit tonë, Muhamedit, sal’allahu alejhi we selem, si dhe atë që na është përcjellë prej Sahabeve, Tabiinëve dhe dijetarëve të Hadithit. Tek këto mbështetemi dhe themi ato që thoshte Ebu Abdullah Ahmed ibn Muhamed ibn Hambel (Allahu ia ndriçoftë fytyrën, ia lartësoftë gradën dhe ia shpërbleftë me të mira). Ndërsa ata që kundërshtojnë fjalën e tij janë larg nesh dhe ne larg tyre”. (El-Ibanetu an usulid dijane, f. 52)

Poashtu ai i ka pohuar bindjet e Ehli Sunetit në libra të tjerë të fundit të tij siç është libri “El-Lumea” (Shkëlqimi), “Risaletun ila ehli eth thegr” dhe “Mekalatu el-islamijin”.

Këto në vija të përgjithshme, por nëse do t’i ktheheshim hollësive do të gjenim të mbetura tek ai disa njolla të ndjekësve të logjikës në të cilat ai ka ndjekur Ibn Kil-labin apo i ka nxjerrë nga mendja e tij, siç është p.sh. fjala e tij në veprat e Allahut nuk kanë lidhje me dëshirën e Tij, poashtu në lidhje me Fjalën e Allahut për të cilën thotë se ajo është nefsije (vetjake), apo se Kur’ani është domethënie apo tregim për Fjalën e Allahut dhe jo Fjalë e Allahut. Poashtu fjala e tij për kesbin (përfitimin), ligjshmërinë e shkencës së fjalës e logjikës e të tjera si këto.

Mbi këto fjalë zuri vend medh’hebi (drejtimi) i tij i dytë, d.m.th.: kapërcimi prej I’tizalit në rrugën filozofike të Ibn Killabit dhe u bë medh’heb që ndiqet deri sot e kësaj dite sepse ai plotëson dëshirat e filozofëve, pasuesve të logjikës dhe pasuesve të komentimit të gjërave sipas kuptimit të tyre.

Por ata, gjuhëtarët Esh’arij, u zgjeruan shumë në komentimet e tyre dhe në rrugët oratorike e filozofike duke i mveshur Esh’ariut gjëra që nuk i ka pas thënë madje thoshte që është larg bazave të tyre, siç është komentimi i Cilësive të Allahut me të cilat na ka lajmëruar, mospranimi i tyre Hadithin Ahad, që është përcjellur vetëm nga një rrugë transmetimi, paraprirjen e mendjes mbi tekstet e të tjera si këto.

Kështu që Esh’aritë thonë se e kanë origjinën tek imam Ebu Hasen edhe pse ai pohoi dhe shkroi të kundërtën e asaj që ata besojnë në librat e tij El-Ibanetu, El Lumau, Risaletu ehli eth-thegr dhe El-Mekalat, e megjithatë, Esh’aritë vazhdojnë t’ia mveshin atij pasimin e tyre.

Kjo përsa i përket drejtimit të tyre. Pra Esh’aritë janë një drejtim i shfaqur që mbledh ndërmjet Ehli Sunetit dhe pasuesve të logjikës e për këtë shkak ishin më afër Ehli Sunetit se sa grupet e tjera filozofike.

Nga ana tjetër, medh’hebi i Esh’arive ka kaluar në disa baza historike ku në çdo fazë shtohej largimi ndërmjet tyre dhe Ehli Sunetit sidomos pasi që krerët e tyre të mëvonshëm futën në të ato baza e bindje të marra prej filozofisë, asketizmit, logjikës, oratorisë e polemikës derisa u kthye Akideja e Esh’arive në një turli prej këtyre përzierjeve.

Dhe nga më të shquarit e atyre krerëve kanë qenë:

El-Bakilani (vdiq më 403 h.), Ibnu Furk (vdiq më 406 h.), El-Bagdadi (vdiq më 429 h.), El-Kashijri (vdiq më 465 h.), Ebul Meali El-Xhuvejni (vdiq më 478 h.), Ibnu El-Arabij (vdiq më 543 h.), El-Gazali (vdiq më 505 h.), El-Fekhr Er-Razi (vdiq më 606 h.), El-Amidi (vdiq më 682 h), etj, Allahu na faltë neve dhe ata. 3

Çdonjë nga këta e të tjerë veç tyre kanë ndikuar në zgjerimin e distancës ndërmjet Ehli Sunetit dhe ndjekësve të Esh’ariut, madje ndërmjet vetë Esh’ariut dhe ndjekësve të tij.

Kështu që medh’hebi i Esh’arive sot është kthyer në një përzierje prej drejtimeve e bindjeve të ndryshme ndërmjet Ehli Sunetit, filozofëve, gojëtarëve, xhehmive, mu’tezileve etj. Për këtë shkak i gjejmë ata që ta quajnë veten prej Ehli Sunetit edhe pse kanë rënë në kundërshtim me Ehli Sunetin në çdo kohë në shumë gjëra të bindjes e adhurimit.

Ashtu si dhe gjejmë shumë prej Esh’arive të sotëm e që në kohën e El-Kashijrit, që të zhyten në disa rrugë sufije bidatçije, si dhe gjendjen me shumicë tek ata bidatet që bëhen nëpër varre, teberr (rruku e shpikur, besimi se ka bereqet) në persona apo sende të veçanta, bidatet e adhurimit, dhikër, mevlud etj.

Pikërisht këto bidate janë ato që i dallojnë ata qartë në kohën e sotme prej Ehli Sunetit.

Nëse do të vështronin realitetin sot, do të ishte e vështirë të shihje ndonjë prej Esh’arive dhe që të mos ketë ndonjë gjë prej bidateve apo anim nga ato, ose zvogëlim e mosinteresim me këtë çështje të rrezikshme.

Ndërsa e kundërta ndodh tek ata që janë vërtet prej Ehli Sunetit. Rrallë ndodh që të gjesh në mesin e tyre ndokënd që është i lidhur pas bidateve, vetëm nëse do të bëhej nga padituria, por edhe kjo është e pakët dhe për këtë falënderimi i takon Allahut.

Për këtë shkak Esh’aritë e sotëm duke ndjekur Rafiditë, adhuruesit e varreve, Sufitë e grupet e tjera përveç pasuesve të Sunetit, i quajnë sot pasuesit e Sunetit në të gjitha vendet e muslimanëve me emrin (Vehabije), nisur për tek thirrësi rregullues Muhamed ibn Abdul-Wehab (Allahu e mëshiroftë), ashtu si i quanin më parë me emrin (El-Hanabile), nisur tek imami i Sunetit Ahmed ibn Hanbel (Allahu e mëshiroftë).

Këta nuk e dijnë që quajtja e tyre me emrat e këtyre dy imamëve: Ahmed ibn Hanbel dhe Muhamed ibn Abdul-Wehab është pastrim për ta, nder e dëshmi që ata kanë ndjekur imamët e udhëzimit të drejtë.

Në përmbledhje: Esh’aritë përputhen me Ehli Sunetin në disa çështje të Akides dhe bijnë në kundërshtim me ta në çështje të tjera. Kështu që në ato gjëra në të cilat bijnë dakord me Ehli Sunetin lejohet që të themi se ata janë prej Sunetit në këtë pikë për shkak të pasimit të tyre Sunetin në të, por në përgjithësi, meqë ata e kanë kundërshtuar Ehli Sunetin në baza të tjera të shumta, nuk janë ata për qëllim me Ehli Sunetin kur flitet për Ehli Sunetin dhe as përgjithësisht, gjë e cila mund t’i ngatërrohet shumë njerëzve sot (duke menduar gabimisht se me Ehli Sunetin janë për qëllim Esh’aritë) për shkak të mosnjohjes së tyre fjalët e dijetarëve për këtë gjë.

http://www.teuhid.net/akide/67-nderm...-esharive.html

Fusnota:

1. Fjala për Esh’aritë këtu përfshin edhe Maturiditë sepse bazat, drejtimet e tyre të përgjithshme dhe formimi i tyre është i ngjashëm në një shkallë shumë të madhe.

2. D.m.th: nga fundi i shekullit të tretë hixhri, në kohën kur Ebu Hasen El-Esh’ari u shkëput nga Mu’tezilet në vitin 300 h.

3. Prej suksesit që u dha Allahu këtyre imamëve të mëdhenj (Allahu i mëshiroftë) është se shumica e tyre janë kthyer nga fjalët e tyre të komentimit të Cilësive të Allahut (për tu bashkuar me fjalën e Ehli Sunetit) apo në disa prej atyre fjalëve.

[paridi26]

Sot e pergjithmone, ta mbash vath ne vesh se Bukharijun me mire se e njeh Ibn Haxher El-Askalanij nuk ka asnje dhe une te kam cituar Ibn Haxherin.


Selam!

un te bera nje pytje ,nese eshte ashtu si ti thuan ,na trego ku imam Bukhariu ka mar mendimet e iben Kullab?ne cilin liber ??
o jepe selamin te plote ,ose mos e jep fare ,selam i thuhet kafirave muslimaneve i thuhet es-selamu alejkum

ngadal rapsod mos u nxito kemi kohe plote nje nga nje meselet.un nuk jam ne burg e te jem ne dispozicionin tend 24 ore non stom.


filozofine me se miri e ka spejguar njeri nga te paret tane te devotshem i cili tha :nje burre e dergoi femijen e tij per te studjuar filozofi ,mbas disa kohesh femija kthehet ne shtepi ,pasi i kishte perfundura studimet dhe i ati i thote,dhe e gjen te aqtin me nje buke ne dore ,i ati kur e shikon i thote "qenke kthyer ,e çfare mesove ter keto vite ?"i biri i tregon "mesove te mbush mendjen ty qe nuk ke nje buke ne nje dore ,porse i ke dy buke ne dy duar ".ja kjo eshte filozofia